Groźna dla zdrowia i życia alergia na jad owadów

Czym charakteryzuje się alergia na jad owadów?

Reakcja organizmu na jad pszczoły lub innego owada zwykle manifestuje się w postaci obrzęku, zaczerwienia oraz niewielkiej bolesności w miejscu ukłucia. Ulgę w tym wypadku przynosi przemycie podrażnionego miejsca wodą, przyłożenie zimnego okładu lub usunięcie żądła. Mogą się również pojawiać nasilone objawy, które świadczą o alergii i nadmiernej odpowiedzi układu immunologicznego na substancję drażniącą. Warto pamiętać o tym, że alergia na jad owadów może dawać bardzo silne objawy, które wymagają pilnej interwencji medycznej. Zazwyczaj szczególnie niebezpieczny jest jad owadów błonkoskrzydłych, do których należą:

• pszczoły,
• osy,
• szerszenie,
• trzmiele,
• klecanki.

Dlaczego reakcje alergiczne są tak groźne?

Użądlenie owada może wywoływać gwałtowne i groźne dla zdrowia zmiany. Zazwyczaj powtórne użądlenie daje silniejsze reakcje. Niebezpieczne są również użądlenia w okolicy szyi i twarzy oraz wewnątrz jamy ustnej, ponieważ pojawiający się po nich i narastający obrzęk tkanek może w stosunkowo krótkim czasie powodować zamknięcie dróg oddechowych. To z kolei w skrajnych przypadkach może prowadzić nawet do śmierci przez uduszenie. W jadzie owadów znajdują się uczulające białka, peptydy oraz substancje niskocząsteczkowe, które wywołują ból oraz miejscowy stan zapalny. Zawarta w jadzie pszczelim melityna blokuje przewodnictwo nerwowo-mięśniowe, uszkadza komórki oraz zwiększa przepuszczalność naczyń, zaś apamina oddziałuje na układ nerwowy. W jadzie os znajdują się liczne antygeny, wśród których wyróżnić można fosfolipazy A i B, hialuronidazę, fosfatazę oraz antygen 5.

Jakie objawy mogą towarzyszyć ukąszeniu owadów?

W większości przypadków po ukąszeniu owadów pojawiają się bąble z niewielkimi obrzękami. Nie są to objawy groźne i samoistnie ustępują w dość krótkim czasie. Mogą być one widoczne dłużej u dzieci oraz osób, które borykają się z alergią. Objawy alergiczne mogą mieć charakter ogólny lub miejscowy. Może to być na przykład rumień czy świąd. Wśród objawów ogólnoustrojowych wymienia się pokrzywkę, zaczerwienienie skóry, bladość i sinicę. Mogą się również pojawiać dolegliwości bólowe głowy oraz zawroty. Pacjenci mogą się również uskarżać na wymioty, biegunki oraz bóle brzucha. Może im towarzyszyć lęk, dreszcze, zlewne poty oraz trudności w oddychaniu związane z obrzękiem gardła i krtani. Opuchnięte mogą być również usta i powieki. W skrajnych przypadkach oddech pacjenta stawać się może bardzo płytki oraz następować może znaczny spadek ciśnienia tętniczego. Tego rodzaju objawy są typowe dla tak zwanego wstrząsu anafilaktycznego, który może zagrażać życiu poszkodowanego. Warto również pamiętać o tym, że rodzaj i intensywność objawów zależy od ilości jadu wprowadzonego do organizmu. Szczególnie niebezpieczne są w tym wypadku ukąszenia mnogie.

Czy jest skala Mullera?

Skala Mullera służy określeniu stanu poszkodowanego.

• Pierwszy stopień oznacza pogorszenie samopoczucia, lęk, pokrzywkę oraz świąd.
• W przypadku stopnia drugiego dochodzi obrzęk naczynioruchowy, biegunka, nudności, wymioty, ból brzucha, zawroty głowy lub uczucie ucisku w klatce piersiowej.
• W trzecim stopniu stwierdzane są duszności, skurcze krtani, zaburzenia połykania i mowy, dezorientacja, chrypka lub silne uczucie niepokoju, natomiast stopień czwarty wiąże się ze spadkiem ciśnienia tętniczego, zapaścią, utratą przytomności oraz nietrzymaniem moczu i stolca.

W jaki sposób prowadzi się diagnostykę alergii na jad owadów?

W ramach diagnostyki alergologicznej prowadzony jest wywiad medyczny, który powinien dostarczać informacji na temat gatunku owada, okoliczności oraz liczby ukąszeń, obecności żądła owada w ciele pacjenta, przypadków alergii w rodzinie czy rodzaju podjętego leczenia. Wywiad medyczny powinien być uzupełniony badaniem fizykalnym, a poszerzona diagnostyka może obejmować wykonanie testów skórnych, które potwierdzają lub wykluczają uczulenie na jad owadów. Możliwe jest również oznaczenie w surowicy krwi przeciwciał klasy IgE oraz wykonywanie tak zwanych prób prowokacyjnych.

W jaki sposób należy postępować w przypadku ukąszenia owada?

W przypadku ukąszenia przez owada konieczne jest szybkie usunięcie żądła oraz schłodzenie miejsca ukąszenia. Niska temperatura obkurcza naczynia krwionośne oraz ogranicza przepływ jadu do innych rejonów ciała. W przypadku kończyn można zastosować opaski uciskowe, zaś w odniesieniu do ukąszeń w okolice twarzy konieczna jest pilna interwencja medyczna. Alergia na jad pszczoły lub innego owada może objawiać się nagłymi zmianami dobrostanu pacjenta. W tym wypadku konieczne jest domięśniowe podanie adrenaliny, która ogranicza skutki ewentualnego wstrząsu anafilaktycznego.

W celu umówienia wizyty lub terminu wizyty u alergologa w Krakowie skontaktuj  się z nami:

Centrum Medyczne PROMED
ul. Nad Strugą 7
31-411 Kraków

rejestracja ogólna czynna w godz. 8:00 – 20:00
tel. +48 12 415 11 01