Rynologia wyodrębnia się z szerszej dziedziny medycyny, zajmującej się schorzeniami uszu, jamy ustnej, krtani, nosa, zatok przynosowych oraz gardła – otorynolaryngologii. Lekarz rynolog jest specjalistą zajmującym się ściśle chorobami związanymi z jamą nosową i zatokami przynosowymi. Kiedy należy udać się do rynologa? Z jakimi schorzeniami najczęściej ma do czynienia lekarz rynolog?
Problemy z zatokami
Zatoki przynosowe to znajdujące się wewnątrz kości czaszki jamy powietrzne. Wyróżnia się cztery rodzaje zatok – zatoki szczękowe, czołowe i sitowe oraz zatokę klinową. Pełnią one liczne funkcje, między innymi wyrównują tworzącą się podczas oddychania różnicę ciśnień, nawilżają, oczyszczają i ogrzewają wdychane powietrze, a także chronią struktury mózgu przed urazami. Zatoki stanowią element ochrony immunologicznej organizmu, zapobiegając wnikaniu drobnoustrojów do dróg oddechowych. Jednocześnie sprawia to, że właśnie zatoki mogą być pierwszym celem zakażenia w czasie ogólnego osłabienia organizmu. Z problemami z zatokami należy się udać właśnie do rynologa.
Najczęstszym problemem z zatokami jest zapalenie zatok, które łatwo rozpoznać z uwagi na bolesność w miejscu umiejscowienia zatok. Zapalenia zatok mogą być spowodowane przez:
- wirusy,
- bakterie,
- grzyby;
- alergię;
- nieprawidłowości w budowie anatomicznej zatok;
- pobliskie stany zapalne, na przykład choroby zębów;
- narażenie na substancje drażniące błonę śluzową, takie jak zanieczyszczone powietrze czy dymy.
Nieleczone od razu zapalenie zatok może przekształcić się w formę ostrą lub przewlekłą. U astmatyków często pojawia się nawracające zapalenie zatok. Innymi problemami pojawiającymi się w obrębie zatok mogą być polipy zatok, nowotwory czy starczy zanik śluzówki.
Krzywa przegroda i polipy nosa
Kolejnym problemem, z którym często ma do czynienia lekarz rynolog, jest skrzywienie przegrody nosowej. Lekkie skrzywienie występuje u 90% osób – może być wrodzone lub spowodowane mechanicznymi urazami nosa, jednak zazwyczaj nie wymaga interwencji medycznej. Dopiero w przypadku, gdy skrzywienie przegrody nosowej jest przyczyną zaburzeń oddychania, bólów głowy i częstych zakażeń dróg oddechowych, wskazane jest przeprowadzenie zabiegu chirurgicznej korekty przegrody nosowej.
Częstą przyczyną niedrożności zatok są polipy w zatokach, czyli łagodne twory wywodzące się z przerośniętej błony śluzowej jamy nosowej lub zatok przynosowych. Ryzyko pojawienia się polipów nosa jest większe u osób cierpiących na nawracające i alergiczne zapalenia zatok, mukowiscydozę i astmę oskrzelową. Jeżeli polipy przeszkadzają w prawidłowym funkcjonowaniu nosa i zatok, lekarz rynolog podejmuje decyzję odnośnie sposobu leczenia. Zazwyczaj pierwszym krokiem jest leczenie farmakologiczne za pomocą aplikowanych donosowo leków sterydowych, a także leczenie współwystępujących i podstawowych schorzeń. W wypadku, gdy polipy znacznie upośledzają funkcjonowanie górnych dróg oddechowych lub nie reagują na leczenie farmakologiczne, wykonuje się zabieg chirurgiczny mający na celu ich wycięcie.
Nowotwory nosa i zatok przynosowych
Wszelkie twory i przerosty tkanki w obrębie jamy nosa oraz zatok powinny być zbadane przez rynologa, z uwagi na możliwość rozwoju nowotworów. Wyróżniamy wiele nowotworów rozwijających się w obrębie twarzoczaszki, z których część umiejscawia się właśnie w okolicach stanowiących przedmiot rynologii. Łagodne nowotwory, które mogą pojawić się w obrębie nosa i zatok, to przede wszystkim naczyniaki, wywodzące się z naczyń krwionośnych lub chłonnych, powodujące krwawienia z nosa brodawczaki oraz lokujące się w zatokach, dobrze uwapnione kostniaki.
W obrębie jamy nosowej i zatok mogą lokalizować się również nowotwory złośliwe, przy których ważne jest wczesne rozpoznanie i wdrożenie leczenia. Najczęściej pojawiającymi się nowotworami złośliwymi nosa i zatok są dotyczący głównie osób starszych rak podstawnokomórkowy, rak płaskonabłonkowy jamy nosowej i zatok przynosowych, rak płaskonabłonkowy nosa zewnętrznego oraz czerniak.
Umów się na wizytę do specjalisty w dziedzinie otolaryngologii.