Niewydolność wątroby to sytuacja, w której organ nie spełnia swojej podstawowej funkcji lub funkcja ta jest w dużej mierze ograniczona. Dzieje się tak w związku z przebiegiem niektórych chorób przewlekłych lub też sytuacja taka może wystąpić nagle bez wcześniejszych symptomów zwiastujących chorobę.
Co należy wiedzieć o niewydolności wątroby?
Niewydolność wątroby to stan, w którym narząd nie może normalnie funkcjonować i pełnić swojej fizjologicznej roli. Wątroba pełni bowiem różnorodne funkcje, w tym ogrywa rolę w syntezie i metabolizmie związków, a także bierze udział w procesach związanych z filtracją. Niewydolność wątroby to sytuacja, w której jedna lub kilka z wymienionych funkcji jest ograniczona. Wyróżnić można niewydolność wątroby o charakterze ostrym lub przewlekłym.
Czym zatem jest przewlekła niewydolność wątroby?
Przewlekła niewydolność wątroby to dysfunkcja o charakterze trwałym i postępującym. Tego rodzaju niekorzystne zmiany stanowią zwykle konsekwencję innej choroby przewlekłej. W przebiegu przewlekłej niewydolności wątrobowej pojawia się tak zwana encefalopatia wątrobowa, czyli zaburzenia związane z funkcjonowaniem układu nerwowego będących skutkiem oddziaływania toksyn, które pojawiają się w organizmie na skutek uszkodzenia komórek wątroby. W związku z przewlekłą niewydolnością wątroby pojawiają się również osoczowe zaburzenia krzepnięcia. Wśród chorób, które mają charakter niewydolności o charakterze przewlekłym zalicza się między innymi marskość wątroby, przewlekłe zapalenie wątroby, przewlekłe zrazikowe zapalenie wątroby, a także toczniopodobne zapalenie wątroby oraz przewlekłe zapalenie wątroby nieokreślone. Sprawdź również inne choroby wątroby.
Czym cechuje się ostra niewydolność wątroby?
Ostra niewydolność wątroby to stan nagły i potencjalnie odwracalny. Tego rodzaju zmiany mogą mieć również charakter trwały i postępujący oraz mogą pojawiać się bez wcześniejszych symptomów. Nie mają również związku ze zdiagnozowanymi wcześniej chorobami wątroby. Występująca w ostrej niewydolności wątroby encefalopatia wątrobowa pojawia się w okresie od czterech do dwudziestu sześciu tygodni upływających od uszkodzenia wątroby oraz osoczowych zaburzeń krzepnięcia.
Jakie są przyczyny niewydolności wątroby?
Niewydolność wątroby o charakterze przewlekłym to zaburzenie, które może być spowodowane kilkoma czynnikami, w tym nadużywaniem alkoholu przez długi czas. Poza tym, niekorzystne zmiany mogą być konsekwencją niewłaściwego odżywiania, rozwojem nowotworów tarczycy oraz mogą być wynikiem przebycia wirusowego zapalenia wątroby wirusem HBV lub HCV. Wśród przyczyn ostrej niewydolności wątroby wymienia się przede wszystkim leki, które mogą powodować zatrucia. Do tej grypy zalicza się preparaty zawierające w swoim składzie paracetamol oraz leki hepatoksyczne. Ostra niewydolność wątroby może być również spowodowana toksynami, w tym toksyna zawartą w tkankach muchomora sromotnikowego. Choroba może mieć również związek z tak zwaną piorunującą infekcją WZW B, a także następstwem zakrzepicy żył wątrobowych i innych chorób, takich jak:
- przewlekłe autoimmunologiczne zapalenie wątroby,
- choroba Wilsona,
- wstrząs,
- sepsa.
Jakie są typowe objawy niewydolności wątroby?
Niewydolność wątroby to podstępna choroba, która może przebiegać bezobjawowo przez bardzo długi czas. Objawy pojawiają się z opóźnieniem oraz występują dopiero w przypadku znacznego uszkodzenia narządu. Występują wówczas dolegliwości związane z układem pokarmowym, w tym:
- brak łaknienia,
- zmniejszenie masy ciała,
- nudności,
- wzdęcia,
- bóle brzucha po prawej stronie,
- uczucie pełności do posiłku,
- nieprzyjemne odbijane po jedzeniu,
- nietolerancja tłuszczów i alkoholu.
Powyższym objawom towarzyszyć może osłabienie organizmu. W dalszej kolejności pojawia się żółtaczka, a także powiększenie wątroby i obrzęki wokół kostek nóg. Występować mogą również żylaki przełyku i odbytu, a także wodobrzusze. Tego rodzaju niekorzystne zmiany świadczą w wielu wypadkach o zaawansowanym stadium choroby. Wraz z rozwojem zmian pojawiać się może również zaburzenie świadomości, które utrudnia kontakt chorego z otaczającym go światem. Większość objawów pojawia się w odstępie od czterech do dwudziestu sześciu miesięcy upływających od momentu uszkodzenia narządu. W bardzo zaawansowanym stadium choroby pojawiają się poważne zaburzenia metaboliczne, w tym kwasica metaboliczna oraz śpiączka wątrobowa i śmierć pacjenta.
Czy niewydolność wątroby można leczyć?
W ramach działań leczniczych konieczne jest przestrzeganie odpowiedniej diety. Dotyczy to zarówno niewydolności wątroby o charakterze ostrym lub przewlekłym. Podaż białka podawana wraz z pożywieniem nie powinna przekraczać sześćdziesięciu gram na dobę. W wielu wypadkach konieczne jest również wdrażanie odpowiedniego leczenia farmakologicznego, a w sytuacjach skrajnych wykonywanie przeszczepu organu. Przeszczep wątroby musi być wykonywany w przypadku zaawansowanej niewydolności narządu, ale jeszcze przed wystąpieniem całkowitej niewydolności wielonarządowej.