Zapalenie ucha to dolegliwość, z którą dość powszechnie borykają się dzieci, jak również osoby dorosłe. W związku z tym, często pojawiają się wątpliwości dotyczące możliwość przenoszenia z choroby z jednej osoby na drugą. Czy zatem zapaleniem ucha można się zarazić?
Czy zapalenie ucha to choroba zakaźna?
Wbrew powszechnie panującym przekonaniom, samo zapalenie ucha nie jest chorobą zakaźną, ale infekcje, które mogą powodować niekorzystne zmiany mogą się już łatwo rozprzestrzeniać. Warto pamiętać o tym, że bezpośredni kontakt z osobą cierpiącą na zapalenia ucha na powoduje automatycznego przeniesienia infekcji. Nie można jednak pomijać faktu, że zapalenie ucha stanowi dość częste następstwo infekcji górnych dróg oddechowych, a tego rodzaju infekcje mogą się łatwo przenosić w otoczeniu. W związku z tym, zawsze należy pamiętać o zachowaniu ostrożności. Konieczne jest stosowanie podstawowych zasad higieny, w tym regularne i staranne mycie rąk.
Jakie są rodzaje zapalenia ucha?
Stan zapalny może rozwijać się w obrębie ucha zewnętrznego, środkowego i wewnętrznego. Zapalenia ucha zewnętrznego, czyli tak zwane ucho pływaka nie stanowi zagrożenia dla innych osób, ponieważ dotyczy ono skóry znajdującej się w obrębie przewodu słuchowego i w większości wypadków spowodowane jest działaniem wody lub urazem mechanicznym. Zapalenie ucha środkowego jest powodowane przez bakterie, które mogą się rozprzestrzeniać, zaś zapalenie ucha wewnętrznego i jest dość rzadkie i nie stanowi zagrożenia do osób znajdujących się w bezpośrednim otoczeniu osoby chorej.
Dlaczego zapalenie ucha stanowi dość częstą konsekwencję infekcji?
Zapalenie ucha środkowego jest dość następstwem infekcji obejmujących górne drogi oddechowe wywoływane przez bakterie i wirusy. W przebiegu choroby drobnoustroje mogą się przemieszczać z nosa i gardła do ucha środkowego przez tak zwaną trąbkę Eustachiusza i wywoływać zmiany chorobowe.
Czy cechuje się zapalenie ucha u dzieci?
Zapalenie ucha u najmłodszych pacjentów pojawia się dość często. Wynika to z budowy anatomicznej uszu dzieci, w przypadku których trąbki Eustachiusza są stosunkowo krótkie. Taka budowa ucha sprzyja przedostawaniu się patogenów w rejon ucha środkowego. W przypadku dzieci wskazane jest zachowanie ostrożności. Ponieważ wczesne wykrycie zmian i wdrożenie odpowiedniego leczenia może nie tylko poprawić komfort dzieci, ale również zapobiega występowaniu powikłań.
Jakie czynniki mogą sprzyjać rozwojowi zapalenia ucha środkowego?
Do czynników zwiększających ryzyko związane z rozwojem infekcji w obrębie ucha środkowego zalicza się:
- częste infekcje dotyczące górnych dróg oddechowych,
- alergie,
- przerost migdałków,
- anatomiczne nieprawidłowości dotyczące budowy nosa i gardła.
- karmienie małych dzieci butelką w pozycji leżącej,
- ekspozycja na dym tytoniowy,
- przebywanie w zanieczyszczonym powietrzu,
- przebywanie w wilgotnym otoczeniu sprzyjającym rozwojowi grzybicy,
- osłabienie układu odpornościowego,
- hałas.
Dlaczego alergia może sprzyjać rozwojowi infekcji ucha?
Zarówno alergia, jak i stan zapalny może prowadzić do występowania obrzęku błony śluzowej i blokowania trąbki Eustachiusza. Tego rodzaju zmiany stwarzają dogodne warunki, w których rozwijać się mogą infekcje w uchu środkowym. Poza tym, stan zapalny może obniżać odporność i ułatwiać rozwój infekcji w obrębie nosa i ucha środkowego.
Czy zapaleniem ucha można się zarazić od zwierząt domowych?
W większości przypadków zapalenie ucha u psa czy kota nie przenosi się na jego opiekuna, ponieważ infekcje są powodowane przez patogeny specyficzne dla danego gatunku. Nie można jednak zapominać o tym, że niektóre pasożyty, w tym świerzbowiec usz może przenosić się ze zwierząt na ludzi, ale nie powoduje on trwałego zakażenia. W przypadku choroby zwierzęcia zawsze należy zachować ostrożność, w tym odbywać regularne wizyty weterynaryjne oraz po kontakcie z pupilem starannie myć ręce.
Jaka powinna być profilaktyka zdrowia uszu?
Dbanie o czystość i regularne mycie rąk może w znacznej mierze ograniczyć rozprzestrzenianie się infekcji. W przypadku osób z objawami choroby wskazane jest zasłanianie ust i nosa podczas kichania i kaszlu. Poza tym, osoby borykające się z nawracającymi infekcjami ucha powinny unikać ekspozycji na czynniki drażniące, w tym dym tytoniowy czy alergeny. Pływacy powinni dokładnie osuszać uszy po kontakcie z wodą, a małe dzieci nie powinny być karmione butelką w pozycji leżącej. W ramach profilaktyki zdrowia uszu wskazane jest regularne badanie słuchu, które umożliwia szybkie wykrycie ewentualnych zmian i wdrożenie skutecznego leczenia.
W jakiej sytuacji wskazana jest konsultacja lekarska?
Wizyta u specjalisty jest konieczna w przypadku, w którym występują i utrzymują się przez kilka dni niepokojące objawy, w tym gorączka, ból ucha i pogorszenie słuchu. U małych dzieci, które nie komunikują jeszcze swoich potrzeb należy zwracać uwagę na występowanie objawów typowych dla zmian w obrębie uszu. Są to trudności z zasypianie, rozdrażnienie, a także dotykanie i ciągnięcie za ucho. Konsultacja medyczna jest ważna, ponieważ leczenie może nie tylko poprawić stan zdrowia chorego i ale również zapobiec występowaniu powikłań. Leczenie może wymagać wdrożenia antybiotykoterapii lub innych leków wydawanych na receptę.