Choroby jamy ustnej i języka
Zmiany pojawiające się na języku mogą być powodowane przez kilka czynników, w tym choćby choroby przewodu pokarmowego. Źródłem zmian mogą być także schorzenia o charakterze ogólnoustrojowym. Z uwagi na to, że choroby języka mogą mieć poważne konsekwencje w przypadku występowania zmian wskazana jest konsultacja medyczna. Wśród najczęściej pojawiających się chorób języka wymienia się między innymi zapalenie języka, nowotwory języka, a także liszaj płaski i leukoplakię.
Czy zmiany na języku mogą wskazywać na poważne schorzenia?
Tak. Wygląd języka może sugerować występowanie poważnych schorzeń. W warunkach fizjologicznych język jest wilgotny i sprężysty. Ma on barwę różową i umożliwia sprawne przesuwanie treści pokarmowej do gardła. Poza tym, język jest odpowiedzialny za odczuwanie smaku oraz za artykulację mowy. W razie choroby zmianie ulegać może nie tylko barwa i powierzchnia języka, ale również jego wielkość. Blady język może świadczyć o anemii lub niedoborach żelaza, zaś barwa intensywnie czerwona może wskazywać na problemy z pęcherzykiem żółciowym lub wątrobą, a także na niedobór witamin. Ocena wyglądu języka to element diagnostyki, po który zwykle sięgają gastrolodzy i pediatrzy.
O czym może świadczyć nalot na języku?
W przebiegu różnych schorzeń na języku może pojawiać się nalot. Występowanie białego nalotu zazwyczaj ma związek z drożdżycą. Zmiany w kolorze szarym mogą być wynikiem zakażenia wirusem opryszczki, zaś nalot w kolorze żółtym wskazuje na rozwój choroby wrzodowej.
Czym jest zapalenie języka?
Stany zapalne obejmujące obszar błony śluzowej języka to jedne z najczęściej występujących zmian w rejonie tego narządu. Warto pamiętać o tym, że sam stan zapalny może mieć charakter pierwotny lub też może się pojawiać w przebiegu chorób o cechach ogólnoustrojowych. Zakażenia pierwotne mogą mieć związek z zakażeniami, urazami i innych czynnikami drażniącymi. Źródłem zakażeń mogą być nie tylko bakterie, ale również wirusy i grzyby. Urazy mogą być powodowane przez niewłaściwie dopasowane protezy zębowe, spożywanie zbyt gorących pokarmów powodujących oparzenia, zaś do czynników drażniących zalicza się:
- alkohol,
- palenie papierosów i żucie tytoniu.
Zapalenie języka może także występować wtórnie i pojawiać się w przebiegu innych chorób i zaburzeń, w tym:
- niedoborów witamin z grupy B,
- niedokrwistości powodowanej przez brak żelaza,
- kiły,
- zakażenia wirusem HIV,
- cukrzycy.
Jakie objawy mogą świadczyć o zapaleniu języka?
W wyniku rozwojów stanów zapalnych może pojawiać się zaczerwienienie oraz dolegliwości bólowe. Ból zazwyczaj ma zmienne nasilenie i zwiększa się podczas mówienia lub przełykania śliny i pokarmu. Występować mogą także owrzodzenia, które są związane z wirusem opryszczki lub zakażeniem paciorkowcem, a także białe plamy pojawiające się w grzybicy i kile. Zapalenie języka może także powodować zwiększenie jego rozmiarów.
Jak leczyć stany zapalne języka?
Rodzaj stosowanego leczenia zależy od przyczyn problemów. W większości przypadków zaleca się unikanie drażnienia języka oraz stosowanie środków odkażających. Możliwe jest także wdrażanie antybiotykoterapii.
Język geograficzny
Język geograficzny (łac. lingua geographica), znany również jako łagodna wędrująca rumieniowatość języka, to łagodne, przewlekłe schorzenie języka, charakteryzujące się obecnością nieregularnych, czerwonych plam na powierzchni języka, które przypominają kontury mapy. Plamy te mają tendencję do zmiany położenia i kształtu w miarę upływu czasu.
Dokładna przyczyna języka geograficznego nie jest znana. Uważa się, że może być związana z genetyką, stresem, alergiami, zaburzeniami hormonalnymi lub niedoborami witamin, ale żadna z tych teorii nie została jednoznacznie potwierdzona. Częściej występuje u osób z atopowym zapaleniem skóry, astmą, łuszczycą oraz innymi chorobami autoimmunologicznymi.
Język geograficzny jest stosunkowo powszechnym schorzeniem, które nie wiąże się z poważnymi problemami zdrowotnymi, ale może powodować pewien dyskomfort u niektórych osób. Edukacja pacjentów na temat tego stanu i unikanie potencjalnych czynników drażniących może pomóc w zarządzaniu objawami.
Skrócone wędzidełko języka
Krótkie wędzidełko języka (inaczej: ankyloglosja) to wrodzona anomalia anatomiczna, w której wędzidełko języka, czyli cienka błona łącząca dolną część języka z dnem jamy ustnej, jest zbyt krótkie, grube lub mało elastyczne. W wyniku tego język może być ograniczony w ruchach, co może wpływać na różne aspekty życia i rozwoju, zwłaszcza u małych dzieci.
Diagnozę krótkiego wędzidełka języka stawia się na podstawie badania klinicznego przez pediatrę, laryngologa, stomatologa lub logopedę. Często rodzice zauważają problem u niemowlęcia podczas karmienia, co prowadzi do dalszych badań. Krótkie wędzidełko języka jest stosunkowo częstą anomalią i w większości przypadków można je skutecznie leczyć. Wczesna diagnoza i interwencja mogą zapobiec długoterminowym problemom związanym z karmieniem i mową.
Czym jest liszaj płaski?
Liszaj płaski to choroba o charakterze przewlekłym, w przebiegu której zmiany obejmują skórę i błony śluzowe. Liszaj na języku może pojawiać się w każdy wieku, ale zazwyczaj choroba rozwija się u kobiet w średnim wieku. Przyczyny powstawania zmian nie są w pełni poznane, ale przypuszcza się, że występowanie zmian związane jest z nieprawidłową reakcją układu immunologicznego i nadmiernym wydzielaniem przeciwciał atakujących komórki skóry i błon śluzowych. Początkowo na języku pojawiają się czerwono-purpurowe grudki, które cechują się lśniącą powierzchnią zlokalizowane są głownie na bocznej części języka. Później, na powierzchni tych grudek pojawiają białe linie, czyli tak zwane prążki Wickhama, a zmiany stają się bolesne i swędzące. W przebiegi choroby dochodzi do opuchnięcia języka oraz do zaczerwienienia błon śluzowych jamy ustnej.
Jak leczy się liszaj płaski?
W ramach diagnostyki wykonywana jest zwykle biopsja, a samo leczenie jest zazwyczaj trudne i długotrwałe. W ramach leczenia stosuje się sterydy w formie kremu lub maści, które redukują opuchliznę. Warto pamiętać o tym, że występowanie tego rodzaju zmian może zwiększać ryzyko związane z rozwojem nowotworów. W ramach profilaktyki wskazana jest zatem regularna kontrola zmian, a także ograniczenie spożycia alkoholu, zaprzestanie palenia papierosów oraz regularne szczotkowanie zębów i stosowanie oraz płynów do płukania ust o charakterze antybakteryjnym.
Czym jest leukoplakia, czyli rogowacenie białe?
Leukoplakia to zmiana przednowotworową, która jest wynikiem nieprawidłowego rogowacenia się nabłonka błony śluzowej znajdującej się w jamie ustnej oraz zgrubienia warstwy kolczystej. Wśród przyczyn zmian wymienia się palenie tytoniu, spożywanie alkoholu oraz drażnienie błony śluzowej protezą. Na wstępowanie zmian wpływ może także mieć zakażenie wirusem brodawczaka ludzkiego. Choroba zwykle dotyka mężczyzn po 50. roku życia i objawia się występowaniem na błonie śluzowej języka charakterystycznych zgrubień. W ramach diagnostyki pobierane są wycinki histopatologiczne, a leczenie obejmować może usuwanie zmian z użyciem lasera wysokoenergetycznego lub kriochirurgii.
Co należy wiedzieć o raku języka?
Rak języka może rozwijać się jako nowotwór pierwotny lub pojawiać się wtórnie jako przerzut zmian z tarczycy lub nerki. Zmiany tego rodzaju zazwyczaj wykrywane są u mężczyzn po 50. rok życia, a wśród ich przyczyn wymienia się palenie papierosów oraz nadużywanie alkoholu. Guzy pojawiać się mogą na bocznej powierzchni języka powodując upośledzenie jego ruchu i duży ból, uniemożliwia jedzenie. Występować może także krwawienie, cuchnięcie z ust oraz ślinotok i spadek masy ciała. Leczenie obejmować może resekcję języka oraz chemio- i radioterapię.
Do jakiego lekarza z chorobami języka?
Jeśli zauważasz u siebie niepokojące objawy związane z językiem, takie jak bolesne owrzodzenia, zmiany koloru, plamy, ból, pieczenie, czy trudności w poruszaniu językiem, warto skonsultować się z lekarzem laryngologiem. Laryngolog zajmuje się chorobami gardła, nosa, uszu i krtani, ale także jamy ustnej, w tym języka. Jeśli masz problemy z bólem języka, trudności w połykaniu, podejrzenie infekcji wirusowej lub grzybiczej, laryngolog jest odpowiednim specjalistą. Może on również ocenić zmiany nowotworowe lub przednowotworowe na języku i podjąć odpowiednie kroki diagnostyczne i terapeutyczne. Wczesne wykrycie i leczenie schorzeń języka może zapobiec poważniejszym komplikacjom, dlatego nie warto zwlekać z wizytą u specjalisty.