Badanie błędnika powinno być wykonywane w przypadku osób, które odczuwają zawroty głowy pojawiające się bez wyraźnej przyczyny. Wśród objawów mogących świadczyć o problemach z błędnikiem wymienia się także szumy w uszach.
Co warto wiedzieć na temat zmysłu równowagi?
Dolegliwości związane z zawrotami głowy oraz zaburzeniami równowagi występują stosunkowo często i mogą dotyczyć nawet co trzeciej osoby dorosłej. Warto pamiętać o tym, że diagnostyka tego rodzaju zaburzeń jest dość trudna, ponieważ za zmysł równowagi odpowiada nie tylko system przedsionkowy znajdujący się w uchu wewnętrznym, ale również wzrok oraz receptory czucia głębokiego, które znajdują się między innymi w skórze. System ten jest zatem skomplikowany, a jedynie jego sprawne funkcjonowanie i zgodność przesyłanych informacji umożliwia utrzymanie równowagi oraz właściwą orientację przestrzenną.
Jaką rolę pełni błędnik?
Błędnik odpowiada za przesyłanie informacji, które są kierowane do ośrodkowej części systemu przedsionkowego. Informacje, które docierają do systemu są przetwarzane i odpowiednio interpretowane.
Jakie są wskazania do badania błędnika?
Wśród wskazań do przeprowadzenia badania błędnika wymieniane są:
- zaburzenia równowagi,
- zawroty głowy,
- szumy uszne.
Poza tym, diagnostyka powinna być wykonywana w przypadku pojawiania się dezorientacji przestrzennej.
Jak długo utrzymywać mogą się objawy?
Objawy, które mogą wskazywać na zaburzenia w obrębie błędnika obejmujące zawroty głowy, utratę świadomości czy ból głowy mogą występować okresowo lub przez dłuższy czas. Objawy mogą się również nasilać oraz okresowo ustępować.
W jaki sposób należy przygotować się do badania?
Badanie błędnika wymaga od pacjenta odpowiedniego przygotowania. Na kilka dni przed jego wykonaniem pacjent po konsultacji z lekarzem prowadzącym powinien odstawić leki zawierające betahistynę ora preparaty produkowane bazie miłorzębu japońskiego. Tego rodzaju środki są stosowane w przypadku pojawiających się zawrotów głowy. Poza tym, pacjent powinien wyczyść uszy z zalegającej w nich woskowiny. W dniu badania nie jest wskazane spożywanie obfitego posiłku. Kobiety powinny także zrezygnować z intensywnego makijażu, zwłaszcza tego, który jest aplikowany w okolice oczu.
Zobacz także: Zapalenie błędnika.
W jaki sposób przeprowadzane jest badanie?
W ramach diagnostyki przeprowadzana jest obserwacja ruchów gałek ocznych, a stosowane w tym zakresie techniki stale są rozwijane. Należy dodać, że obserwacja ruchów gałek ocznych umożliwia wykrycie oczopląsu oraz wskazanie możliwych przyczyn problemów. Uszkodzeniu może bowiem ulegać zarówno obwodowa, jak i ośrodkowa część układu równowagi. Dokładna obserwacja oczopląsu oraz rejestracja jego parametrów możliwa jest dzięki elektronystagmografii oraz wideonystagmografii. Pierwsze z badań umożliwia rejestrację impulsów, które powstają w czasie ruchów gałki ocznej, a drugie wykorzystuje czułą kamerę, która działa na podczerwień. Kamera, która zakładana jest na twarz w formie gogli rejestruje ruchy gałek ocznych. Uzyskane w trakcie badania dane są analizowane przez program komputerowy.
Czym jest badanie VHIT?
Badanie VHIT to nowocześniejsza technika umożliwiająca dokładną obserwację oczopląsu. W trakcie badania pacjent na założoną na głowę opaskę z okularami. W okularach wbudowana jest kamera, która rejestruje ruchy źrenicy. Pacjent jest proszony o zajęcie miejsca naprzeciwko ściany lub ekranu o jednolitym kolorze. Pacjent powinien się znajdować w odległości nie większej niż półtora metra od ekranu. W trakcie testu osoba badająca wykonuje energiczne ruchy głową pacjenta o około 15-20 stopni w różnych płaszczyznach. Podczas badania możliwa jest ocena wszystkich kanałów półkolistych błędnika. Mniej zaawansowane techniki umożliwiają badanie pojedynczych kanałów.
Czy po przeprowadzonym badaniu można prowadzić pojazdy mechaniczne?
Nie. Prowadzenie samochodu i innych pojazdów mechanicznych jest zabronione, ponieważ po badaniu mogą wystąpić zawroty głowy.
Jaki jest koszt badania błędnika?
Koszt badania sięga zwykle kilkuset złotych, a samo badanie błędnika nie jest refundowane przez NFZ.
Czy można przeprowadzić badanie błędnika w warunkach domowych?
Tak. Testy, które są wykonywane w gabinecie lekarskim można w pewnym stopniu odwzorować w warunkach domowych. Ich przeprowadzenie wymaga jednak asekuracji drugiej osoby, ponieważ badania stwarzają ryzyko upadku i doznania urazu. Należy także pamiętać o tym, że domowe testy nie mają wartości diagnostycznej, a jedynie stanowią narzędzie pomocnicze na początkowym etapie wykrywania zaburzeń dotyczących błędnika. Wśród tego rodzaju testów wymienia się:
- próbę statyczną Romberga,
- próbę mijania,
- próbę Unterbergera.
Na czym polegają poszczególne próby?
W celu przeprowadzenia próby statycznej Romberga pacjent powinien stanąć ze złączonymi stopami i wyciągnięty przed siebie rękoma. Musi on obserwować swoje ciało, ponieważ uszkodzenie błędnika utrudniać zachowanie bezruchu i wpływać na chwianie się ciała. W próbie mijania pacjent powinien usiąść i wyciągnąć ręce przed siebie. Dłonie powinny się stykać czubkami palców. Osoba badana powinna zamknąć oczy i kilkukrotnie opuścić ręce na kolana. Następnie powinna ona zbliżyć dłonie do rąk drugiej osoby. W przypadku barku zaburzeń błędnika dłonie osoby badanej znajdują się na wprost partnera, a w przypadku problemów mają one tendencję do odchylenia się na bok. Odchylenie tylko jednej z rąk może wskazywać na uszkodzenie w obrębie ośrodkowego układu równowagi. Przeprowadzenie próby Unterbergera wymaga zajęcia pozycji stojącej ze złączonymi stopami. Osoba badana powinna zamknąć oczy oraz musi przez około minutę maszerować i unosić wysoko stopy. Zaburzenia pracy błędnika zwykle prowadzą do obrócenia się pacjenta wokół własnej osi o więcej niż pięć procent.