Porażenie Bella to idiopatyczne porażenie nerwu twarzowego o nieznanej przyczynie. Porażenie objawia się osłabieniem lub paraliżem mięśni twarzy, ale tylko po jednej stronie. Zmiany mogą być widoczne w postaci opadnięcia brwi lub kącika ust, a także w formie niedomykania się oka. Warto pamiętać o tym, że zwykle porażenie Bella ustępuje samoistnie i nie pozostawia śladu. W razie konieczności można także wdrażać leczenie z zastosowaniem glikokortykosteroidów.
Czym jest porażenie Bella?
W przebiegu porażenia Bella nerw twarzowy odpowiadający za unerwienie części mięśni twarzy ulegać może uszkodzeniu. W wyniku tego rodzaju zmian dochodzi do osłabienia i niedowładu mięśni twarzy, które są odpowiedzialne za mimikę. Możliwe jest także całkowite porażenie i niedowład mięśni. Warto pamiętać o tym, że rozwój porażenia Bella może rozwijać się szybko, a zmiany mogą pojawiać się nawet w przeciągu siedemdziesięciu dwóch godzin. Dotyczą one jednak tylko połowy twarzy. Porażenie może dotyczyć osób w każdym wieku, a wśród czynników zwiększających ryzyko jego wystąpienia wymienia się cukrzycę i ciążę.
Jakie są możliwie przyczyny występowania porażenia Bella?
Porażenie Bella określane jest jako idiopatyczne, a to oznacza, że nie są znane konkretne przyczyny tego rodzaju zmian. Przyjmuje się jednak, że porażenie Bella stanowiące wynik zapalenia nerwu twarzowego może mieć podłoże wirusowe. Wśród wirusów, które mogą powodować zapalenie nerwu twarzowego wymienia się:
- wirusa opryszczki zwykłej,
- wirusa ospy wietrznej i półpaśca,
- wirusa cytomegalii,
- wirusa Epsteina i Barr.
Poza tym, przyczyną porażenia może być także borelioza.
Zobacz także: Czym jest otoskopia?
Jakie objawy daje idiopatyczne porażenie nerwu twarzowego?
W przebiegu porażenia Bella objawy pojawiają się zwykle w ciągu dwóch dni i obejmują jedną stronę twarzy. W efekcie zmian pojawia się asymetria twarzy spowodowana opadaniem brwi lub kącika ust czy oka. Zmiany mogą także dotyczyć dolnej części twarzy i powodować niedomykanie się ust. Poza tym, pojawiać się może łzawienie oka i występować mogą problemy z gryzieniem i prawidłowym odczuwaniem smaku. Dochodzić może również do gromadzenia się jedzenia między dziąsłem i policzkiem po stronie porażenia oraz występować może nadwrażliwość na dźwięki ucha znajdującego się po stronie porażenia. Porażenie Bella wpływa na wygląd twarzy i jest przyczyną dużego dyskomfortu u osób chorych. W wyniku tego unikają one kontaktów społecznych.
Jak szybko następuje ustąpienie objawów?
W większości przypadków objawy zaczynają ustępować w ciągu trzech tygodni mijających od wystąpienia pierwszych zmian, ale powrót do pełni zdrowia może trwać nawet pół roku.
Jak rozpoznaje się porażenie Bella?
Porażenie Bella rozpoznaje się na podstawie typowego przebiegu choroby oraz tak zwanego badania fizykalnego. Diagnostykę uzupełnia wywiad medyczny dotyczący miedzy innymi ewentualnych chorób współistniejących. Lekarz może zlecić wykonanie badań mających na celu wykluczenie możliwych przyczyn porażenia nerwu twarzowego, w tym boreliozy. W ramach poszerzonej diagnostyki mogą być także zlecane konsultacje neurologiczne i laryngologiczne oraz wykonywane badania obrazowe.
Jak leczyć porażenie Bella?
Zazwyczaj porażenie Bella ustępuje samoistnie i nie pozostawienia śladu. Zwykle pierwsze objawy ustępują w ciągu trzech tygodni upływających od ich wystąpienia. W niektórych przypadkach zmiany mogą jednak pozostawać i wpływać na trwałą asymetrię twarzy. Na poprawę stanu pacjenta wpływać korzystnie mogą stosowane glikokortykosteroidy zmniejszające obrzęk nerwu i zwiększające szanse na wyzdrowienie. Poza tym, wdrażane może być leczenie z wykorzystaniem antybiotyków oraz leków przeciwwirusowych. W sytuacji, w której zaburzone jest całkowite domykanie się powieki konieczne jest dbanie o zapewnienie odpowiedniego nawilżenia oka. W przeciwnym razie może dochodzić do wysychania rogówki i powstawania blizn prowadzących do trwałego uszkodzenia oka. W celu ochrony oka stosowane mogą być krople oraz maści, a także okulary i opatrunki.
Jakie jest rokowanie?
W większości przypadków rokowanie jest bardzo dobre, a choroba ustępuje samoistnie w okresie od trzech do sześciu miesięcy. W sytuacji, w której nie widoczna jest znaczna poprawa konieczna jest konsultacja neurologiczna, laryngologiczna, chirurgiczna oraz rehabilitacja. Choroba nawraca stosunkowo rzadko.
Czy porażenie Bella może być diagnozowane u dzieci?
Tak. Choroba może występować u pacjentów w każdym wieku. W przypadku dzieci rokowania są bardzo dobre, ponieważ u większości z nich zmiany ustępują samoistnie w przeciągu pół roku.
Zobacz także: Jak sobie radzić z bólem zatok?
Czy choroba może dawać powikłania?
U około jednej piątej pacjentów mogą się pojawiać tak zwane późne powikłania. Występują one na skutek nieprawidłowej regeneracji nerwu twarzowego i mogą prowadzić do występowania przykurczów i współruchów. Wśród nich wymienia się:
- drżenie lub skurcze ust pojawiające się podczas mrugania okiem,
- przymykanie się oka następujące podczas uśmiechu,
- łzawienie oka w momencie zwiększonej produkcji śliny podczas jedzenia.