Dolegliwości bólowe, czyli barotraumy uszu to typowe i dość popularne problemy nurków. Nie można bowiem za zapominać o tym, że całe ciało nurka narażone jest na negatywny wpływ wysokiego ciśnienia podwodnego. Podczas nurkowania dochodzi do zmiany ciśnienia w otaczającym środowisku, w wyniku czego pojawiają się przykre dolegliwości.
Czym są barotraumy?
Podczas nurkowania ciało nurka, w tym również jego uszy, narażone jest na negatywny wpływ wysokiego ciśnienia podwodnego. Różnice ciśnienia otaczającego środowiska powodują negatywne zmiany, które określane są jako barotraumy. Co ciekawe, negatywne zmiany mogą dotyczyć nie tylko uszu, ale także płuc czy zatok.
W jakich sytuacjach mogą występować barotraumy?
Barotraumy zazwyczaj pojawiają się podczas zanurzania. Występuję one w sytuacji, w której nurek nie jest w stanie prawidłowo wyrównać ciśnienia w swoich uszach z ciśnieniem obarczającej go wody. Wśród przyczyn tego rodzaju problemów wymienia się miedzy innymi:
- stosowanie nieskutecznych technik wyrównywania ciśnienia,
- występowanie zatorów powodowanych przez przeziębienie, infekcję lub alergię,
Ryzyko występowania przykrych dolegliwości wzrasta w przypadku, w którym występuje blokowanie trąbki Eustachiusza stanowiącej przewód łączący ucho środkowe z gardłem. Rolą trąbki jest wyrównywanie ciśnienia znajdującego po obu stronach błony bębenkowej. Z uwagi na to, że u dzieci trąbka Eustachiusza jest dość krótka, są one szczególnie podatne na jej blokowanie.
Czym cechuje się barotrauma ucha środkowego?
Barotrauma ucha środkowego to jedna z najczęstszych dolegliwości pojawiających się podczas nurkowania. Wśród czynników zwiększających ryzyko związane z występowaniem tego rodzaju problemów wymienia się:
- wiek,
- brak doświadczenia nurka,
- inne zmiany otolaryngologiczne,
- przyjmowane leki.
Jakie są typowe objawy barotraumy ucha środkowego?
Do typowych objawów barotraumy ucha środkowego należy:
- odczucie tak zwanej pełności wody w uszach, które ma związek z gromadzeniem się krwi i płynów ustrojowych w uchu środkowym,
- stłumiony słuch,
- delikatne szumy w uszach,
- zawroty głowy.
W większości przypadków objawy pojawiają się natychmiast po nurkowaniu, ale mogą rozwijać się nawet przez dwadzieścia cztery godziny. Należy dodać, że schodzenia nurka pod wodę bez odpowiedniego wyrównania ciśnienia może prowadzić do występowania próżni w uchu środkowym. W skrajnych przypadkach może dochodzić do perforacji, czyli pęknięcia błony bębenkowej. W tego rodzaju sytuacjach pojawia się silny i narastający ból ucha, który ustępuje dopiero po perforacji błony. Następnie występuje gwałtowny chłód spowodowany wodą wpływającą wodą do ucha środkowego oraz dochodzi do utraty orientacji przestrzennej.
Co należy robić w przypadku występowania opisanych dolegliwości?
W przypadku występowania bólu oraz innych objawów wskazujących na pęknięcie błony bębenkowej konieczna jest pilna konsultacja medyczna. Porady udzielić może nie tylko otolaryngolog, ale także lekarz medycyny nurkowej.
Jak leczyć barotraumę ucha środkowego?
Rodzaj leczenia zależy od nasilenia się urazu. W przypadku łagodnych zmian leczenie zwykle zalecają stosowanie leków zmniejszających przekrwienie. Ich stosowanie umożliwia oczyszczenie trąbki Eustachiusza oraz usunięcie płynów zgromadzonych w uchu środkowym. Stosowanie kropli działających miejscowo jest niewskazane, ponieważ produkty tego rodzaju zawierają alkohol zwiększający dolegliwości bólowe w przypadku występowania perforacji błony bębenkowej.
Czym cechuje się barotrauma ucha wewnętrznego?
Barotraumy ucha wewnętrznego diagnozowane są rzadziej, a powodowane są występowaniem różnicy ciśnień między uchem wewnętrznym i środkowym lub też szybką zmianą ciśnienia w krótkim czasie. Warto dodać, że uraz następować w efekcie wyrównywania ciśnienia, czyli tak zwanej próby Valsavy. Podczas próby wdmuchuje się powietrze przy zaciśniętych nozdrzach i zamkniętych ustach. Niewłaściwe wykonanie próby może prowadzić do rozerwania membrany oddzielającej ucho wewnętrzne od ucha środkowego oraz do stałego ubytku słuchu, a nawet głuchoty.
Jakie są objawy barotraumy ucha wewnętrznego?
Objawy barotraumy ucha wewnętrznego obejmują:
- zawroty głowy,
- zaburzenia równowagi,
- oczopląs,
- nudności i wymioty,
- dzwonienie, brzęczenie i szumy w uszach,
- utratę słuchu.
Skutki występowania barotraumy ucha środkowego są bardzo poważne, a stany te wymagają pilnej pomocy medycznej. W skrajnych przypadkach konieczne jej przeprowadzenie zabiegu chirurgicznego i zaprzestanie nurkowania w przyszłości.
Co warto wiedzieć o barotraumach ucha zewnętrznego?
Barotraumy ucha zewnętrznego są rzadkie i mogą obejmować powierzchowne pęknięcie naczyń krwionośnych znajdujących się w przewodzie słuchowym lub perforację błony bębenkowej. Wśród typowych objawów barotraumy wymienia się krwawienie i wyciek płynów z ucha, a także dolegliwości bólowe ucha i pogorszenie słuchu. W większości przypadków zalecane jest leczenie samoistne obejmujące odpoczynek i ograniczanie czynników powodujących przykre dolegliwości.