O skuteczności leczenia większości chorób decyduje wczesna diagnoza, która pozwala wdrożyć odpowiednią terapii. Jest ona niezwykle ważna w schorzeniach laryngologicznych takich, jak zapalenie ucha środkowego. Dzięki niej można uniknąć poważnych powikłań tej choroby, które mogą pojawić się zarówno u dzieci, jak i osób dorosłych. Wato więc wiedzieć jakie są objawy i sposoby leczenia powikłań zapalenia ucha środkowego.
Zapalenie ucha powikłania – diagnozowanie
Powikłania zapalenia ucha środkowego mają miejsce, kiedy stan zapalny przechodzi na sąsiadujące struktury anatomiczne za pośrednictwem naczyń krwionośnych, otworów anatomicznych (błędnika, przewodu słuchowego wewnętrznego) bądź resorpcji kości. Powikłania po zapaleniu ucha środkowego są rozpoznawane na podstawie występujących u chorego objawów i dolegliwości. Z kolei dzięki badaniu wziernikowym ucha lekarz stwierdza rodzaj zapalenia, co jest szczególnie ważne dla dalszego leczenia. Zapalenie ucha środkowego może być ostre, przewlekłe bądź przewlekłe z perlakiem. Ponadto dla prawidłowej diagnozy istotne jest również badanie słuchu, ponieważ powikłaniom zapalenia ucha środkowego towarzyszy niedosłuch przewodzeniowy.
U dzieci powikłania pojawiają się najczęściej w wyniku ostrych zapaleń ucha środkowego, zaś u osób dorosłych – z powodu przewlekłych zapaleń ucha środkowego. Powikłania ostrych zapaleń ucha środkowego dzieli się na dwa rodzaje wewnątrzskroniowe oraz wewnątrzczaszkowe. W przypadku podejrzeń tych drugich konieczna jest konsultacja neurologiczna i ocena dna oka, a w celu lepszej ich oceny wykonuje się rezonans magnetyczny.
Powikłania wewnątrzskroniowe i wewnątrzczaszkowe – rodzaje i objawy
Wewnątrzskroniowe powikłania ucha środkowego dzieli się na:
- zapalenie wyrostka sutkowego – zapalenie i martwica kości otaczającej komórki powietrzne wyrostka skutkująca silnym bólem okolicy zausznej, ropnym wyciekiem z przewodu słuchowego zewnętrznego, złym stanem ogólny, gorączką i upośledzeniem słuchu;
- uszkodzenie nerwu twarzowego – w wyniku bezpośredniego wpływy toksyn zaburzających jego funkcję lub poprzez ucisk na kanał tego nerwu przez np. perlaka, objawiające się opadnięciem kąciak ust, niemożnością zmarszczenia czoła czy zamknięcia oka (po stronie uszkodzenia);
- zapalenie błędnika – objawiający się szumami usznymi, zawrotami głowy i zaburzeniami równowagi;
- zapalenie kości skroniowej – towarzyszy mu tzw. zespół Gradenigo – porażenie nerwu VI (odwodzącego), ból pozagałkowy, a także wyciek z ucha;
- przetoka perylimfatyczna (nieprawidłowe połączenie między płynami ucha wewnętrznego i uchem środkowym) – objawiające się napadowymi zawrotami głowy, niedosłuchem i szumami usznymi.
Natomiast wśród powikłań wewnątrzczaszkowych wymienia się:
- zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych skutkujące sztywnością karku, bólami głowy i światłowstrętem;
- ropień nadoponowy – objawiający się stanem podgorączkowym i bólami głowy;
- zakrzepowe zapalenie zatoki esowatej – towarzyszą mu dreszcze, wysoka gorączka, bóle głowy i tachykardia;
- ropień mózgu oraz móżdżku – skutkujący bólami głowy, gorączką, napadami padaczkowymi, ogólne osłabienie.
Powikłania po zapaleniu ucha – leczenie
W przypadku powikłań wynikających z ostrych zapaleń ucha środkowego leczenie początkowo opiera się na szerokim nacięciu błony bębenkowej i antybiotykoterapii dożylnej, a przy braku poprawy – na leczeniu chirurgicznym. Z kolei powikłania w przebiegu przewlekłego zapalenia ucha wymagają już leczenia operacyjnego oraz antybiotykoterapii celowanej.